Depi 7 jiyè, peyi Dayiti ap viv yon moman istorik nan lavi l apre moun ak zam rantre lakay prezidan Jovenel Moise epi asasinen l
Selon konsta lajistis, ansyen prezidan ta resevwa anviwon 12 katouch ak plizyè domaj fizik tankou : je pete, bra kase, elatriye.
Zak asasinay sa ki simen laperèz nan mitan popilasyon an, fè n rive poze tèt nou kesyon : kòman yon gwoup moun ak zam rive detounen eskwad sekirite prezidan jous pou yo rive asasinen l ? Selon Komisè gouvènman Bed-Ford Claude, okenn nan polisye responsab sekirite prezidan yo pa viktim pandan atak la.
Prensipal branch nan lapolis la ki responsab sekirite Laprezidans se Unité de sécurité générale du palais national. USGPN la kolabore ak USP ki se Unité de sécurité présidentielle.
Se nan yon dokiman ki rele « Directive #30 » ki te siyen nan kad CSPN (Conseil supérieur de la police nationale) an fevriye 1996, desizyon te pran ant otorite lapolis yo pou defini misyon USGPN.
Nan Atik 22 dokiman ki rele « Directive #30 » la, yo pale de fonksyon USGPN nan ki se : Asire gad ak sekirite batiman Palè nasyonal la, rezidans prive prezidan repiblik la, rezidans prive ansyen prezidan yo tou.
USGPN nan gen pou misyon eskòte konvwa prezidansyèl la lè prezidan ap deplase.
Li enpòtan pou n siyale USGPN kolabore ak USP. Kouman n kapab idantifye 2 kategori branch sekirite sa yo nan yon kontèj prezidansyèl : polisye nou remake ki ekipe ak gwo zam lou, inifòm, machin degize se sitou yo menm ki fè pati USGPN nan.
Sila yo yo ki pi pwòch prezidan, ki abiye ak vès, ou pa wè zam kenbe nan men yo, se yo ki USP a. Yo la pou kouvri prezidan, e menm kouri ak li si ta gen yon danje pandan yon evènman.
Gen yon lòt inite nan PNH la ki konn pote kole nan zafè sekirite Laprezidans. Se Cat-Team.
CAT-team siyifi : Ekip taktik e Kont Anbiskad. Selon sit ofisyèl PNH la : Kat-Team gen pou misyon : pwoteje lavi prezidan ak fanmi li epi tout lòt moun li dezinye.
Li enpòtan pou n raple Jean Laguel Civil se moun ki responsab kòdinasyon jeneral sekirite prezidan repiblik la. Dimitri Hérard ki gen non l site nan koze trafik zam Ayiti-Etazini se responsab USGPN ; enspektè Paul Eddy Amazan se nimewo 1 Cat-team. Tout antite sa yo sou lobedyans Direksyon polis nasyonal la ki gen nan tèt li Léon Charles.
Malgre tout dispozitif sekirite sa, anyen pa t anpeche moun ak zam rive asasinen prezidan Jovenel Moïse nan lannwit 6 pou rive 7 jiyè 2021 an. Zak asasinay sa tradui egzistans anpil fay nan dispozitif sekirite laprezidans la oubyen tou posibilite konplo ant asasen yo ak gad prezidansyèl la. Ankèt la poko bay repons pou dezyèm ipotèz la. Men pou premye a gen yon seri evènman ki pase ki montre feblès dispozitif sekirite prezidan :
An avril 2017, yon endividi pòt pawòl laprezidans la Lucien Jura kalifye de malad mantal, rive twonpe vijilans USGPN epi rantre nan palè nasyonal ak yon inifòm Cat-Team sou li epi yon galil, nan anviwon 2h nan maten. Evènman sa te lakoz kèk moun pèdi djòb yo nan zafè sekirite palè nasyonal.
An fevriye 2019, yon sitwayen ki rele Jean Ednord Innocent, ki gen ti non jwèt li Flex, ki se yon ansyen polisye USGPN, te rive jwenn arestasyon li pandan l te nan kòtèj Prezidan Jovnel Moïse. Lapolis peyi Etazini akize Jean Ednord Innocent kòm moun k ap fè trafik dwòg. Nan moman yo te arete endividi sa, li te gen inifòm USGPN sou li epi l te pote zam.
An novanm 2019, ansyen senatè Youri Latortue ki te prezidan komisyon Etik ak Anti-koripsyon nan Sena Repiblik la, ekri ansyen senatè Jean Renel Sénatus ki te prezidan komisyon Jistis ak Sekirite, pou l siyale l prezans yon seri mèsenè nan ekip k ap asire sekirite Prezidan an.
Selon ansyen senatè Youri Latortue, mesenè sa yo te soti Etazini, yo se anplwaye yon konpayi yo rele Black water, ki vin chanje non l an Akademi. Mèsenè ki nan konpayi sa te enplike nan masak Nisou nan peyi Irak kote yo te asasine anviwon 17 sivil epi blese 20 lòt an 2007. Lajistis peyi Etazini te menm rive kondane pami nan mesenè sa yo nan lane 2014.
Selon senatè a, konpayi Black Water a te Ayiti sou baz fòmasyon ak antrènman, yo rive entegre dispozitif sekirite prezidan andeyò pwosedi legal yo, akoz prezidan Jovnel Moïse pa t gen konfyans nan USGPN ak USP.
Nan lannwit 28 out 2020, nan Pèleren 5 ki se katye lakay prezidan Jovnel Moise, bandi ak zam rive asasinen Mèt Monferrier Dorval ki se batonye lòd avoka yo nan pòtoprens. Bandi yo te rive komèt zak sa san anyen pa t rive yo. Sa ki ta vle di katye kote prezidan Repiblik la te rete a pa t gen yon nivo sekirite ki elve malgre yon ansanm inite nan lapolis la responsab pwoteksyon zòn nan.
Ansanm evènman sa yo te montre yon ansanm feblès ki te genyen nan dispozitif sekirite prezidan repiblik la.
Asasina nan lannwit 6 pou rive 7 jiyè 2021 an ta pral pèmèt moun kesyone ankò ansanm inite nan lapolis la ki te responsab sekirite l.
Aprè zak sila, Ayibopost te deplase al obsève katye kote kay prezidan Jovenel Moïse te rete a :
Kay prezidan an konstrui sou yon pant, li gen yon ravin pase sou kote l.
Sou yon tèt mòn dèyè do kay prezidan an gen 2 ti gerit ki ta sipoze abrite ajan sekirite prezidan an. Nan wout prensipal ki mennen kay prezidan an gen yon konntenè ki sèvi baz pou ajan sekirite li. Mete sou sa gen 2 lòt baz ankò, yonn ladan yo twouve l dèyè do kay prezidan. Lòt la bay sou mi ki anviwonnnen kay la. Anplis nan rantre lakou a, gen yon pòs kontwòl.
Sa ki bay yon total 6 pwen kontwòl pou pi piti ki t ap asire sekirite prezidan Jovnel Moïse. Anplis, gen yon pwen fiks lapolis ki nan kafou rantre Pèleren. Gen omwen 2 komisarya ki soutni tout dispozitif sekirite sa. Sa ki ta vle di komisarya prensipal Petyonvil la ak sou komisarya Laboul/Tomasen twouve yo nan pozisyon pou yo kapab pote ranfò rapid vit si prezidan ta an difikilte.
Lè n konsidere temwanyaj moun nan vwazinaj prezidan ki fè konnen yo te tande tire nan zòn kay prezidan pandan plis pase 30 minit, àlòkile n ap poze tèt nou kesyon poukisa yonn nan komisarya ki pa twò lwen pa t pote sekou ?
Kouman moun rive devye tout dispozitif sekirite sa jous pou yo rive asasinen prezidan an epi blese madanm li ? Kisa ki eksplike malgre nan plizyè entèvansyon Jovenel Moïse te fè kote l fè referans ak moun ki vle asasinen l, ekip ki t ap jere sekirite l pa t rive ranfòse tèt yo ?
Kisa ki eskplike malgre yon pèsonalite tankou batonye Monferrier Dorval mouri nan perimèt katye kay prezidan an, USGPN ak USP ki sou lobedyans Direksyon polis nansyonal la, pa t wè nesesite pou te ranfòse dispozitif sekirite katye a ?
Se vre ankèt sou lanmò prezidan Jovnel Moïse poko abouti, men sa pa anpeche anpil sitwayen gen anpil dout sou konpetans responsab sekirite prezidan yo oubyen tou sou yon evantyèl konplisite ant moun ki asasinen prezidan yo e sila yo ki responsab pou bay li pwoteksyon.
Comments