ART & LITERATURESOCIÉTÉ

Liv pou timoun nan Liv an foli 2019

0

Pami nouvo liv ki te disponib nan 25e edisyon Liv an Foli a te gen 28 liv jenès ki te an siyati.  Ane sa a, te gen plis liv pou timoun ak kèk aktivite pou jenn adolesan yo ki te rann fwa a pi bèl. 

Depi yon moun te louvri jounal ki gen lis otè kap nan Liv an Foli, nan pati liv ki an siyati yo, li t ap konte 28 ki se liv jenès sou 178 antou. Kantite sa a sanble piti epoutan pou anpil moun, se yon gwo pa literati ayisyèn nan fè. Sou tab kèk mezon edisyon, sitou edisyon «Henry Deschamps», gen anpil lòt liv ki te gentan pibliye nan ane pase yo. Pa gen dout, te gen plis chwa ane sa.

Yon nouvèl ki fè moun k ap travay ak timoun kontan 

Marc Exavier ki se powèt, nouvelis, jounalis kiltirèl ak pwofesè inivèsite, fè konnen «Liv yo bay timoun yon gwo plezi. Lè yon granmoun chwazi yon liv jenès oswa li reponn ak demann yon timoun, li bati yon moman espesyal ». Li ajoute  « feyte yon liv, oswa plizyè liv, nan yon ti gwoup, pou obsève, pou touche, pou santi, bay siyifikasyon ak dezi pou timoun yo chache konprann mond lan ».

Selon deklarasyon Marc Exavier, fondatè APOLECT (Action pour la lecture), se vre pa gen moun ki konnen nivo kalite tout liv yo, men nouvèl sou kantite liv jenès  ane sa nan fwa a se yon gwo bagay li ye pou lavi timoun k ap grandi yo. « Natirèlman, tout bagay ki pou li  pa toujou bon, men menm si istwa yo konn pa fè timoun yo plezi yo t ap tann nan, liv la ap fè yo plis kiltive.»

Li yon liv pou timoun se yon privilèj pou pataje, se sa Richard Junior ki vin achte liv epi kap anseye nan klas 4e AF eksplike  : « Yon liv ankouraje timoun nan epi li fè pwomosyon pwòp tèt li, ak otonomi, ki tradui nan: Mwen vle, mwen konnen, mwen kapab ». Finalman, yon bon istwa anrichi vokabilè a epi pèmèt yo devlope panse pi konplike. Li pèmèt echanj ant moun, epi li ogmante konesans tout moun. Li kontinye di « nan ka sa, mwen ta renmen gen plis liv pou jenn adolesan toujou. Pou mwen, kantite a fèb, menmsi mwen konnen gen anpil pwogrè ki deja fèt. Fòk gen liv sa yo an siyati, melanje ak sa ki te la deja yo, pou timoun yo pa limite ak chwa liv yo. ».

Fondasyon Toya met aktivite pou jenn adolesan yo

Nan Liv an foli, timoun ak jenn yo, sitou tifi, te gen posibilite pou yo patisipe nan plizyè aktivite Fondasyon TOYA t ap òganize ak diferan gwoup youn apre lòt anba yon gwo tant ki byen dekore. 

Fondasyon TOYA se yon enstitisyon ki pran angajman pou kontribye nan devlopman peyi a, nan bati kapasite ak lidèchip tifi ak jèn fanm nan kominote vilnerab yo. Pou Exilus Lidah ki se animatris nan Fondation Toya, Fondasyon an patisipe nan liv an foli esansyèlman pou timoun ki, aprè yo fin achte liv, pa vle rantre touswit lakay yo. « Nou fè animasyon ak lekti avèk timoun yo. Konsa timoun yo p ap nan mache pou granmesi, gen yon espas ki la pou yo ka li».

Anba tant lan, gen plizyè timoun ak jenn ki chita k ap pale antre yo, jwe oslè, jwe kay, ak anpil lòt jwèt ankò. Carelle St Germain, yon timoun ki gen 8 lanne, di « Depi lèm vini an, se la mwen tou rete. M jwe ak timoun yo. M santim alèz la, annatandan paran m vin chache m pou m rantre ».

Se pa selman jwèt ki genyen pou timoun yo, gen 2 etajè ki chaje ak liv. Exilus Lidah ajoute « Liv sa yo se pou timoun ki vle chita li. Yo pa pou vann, ni pou prete. Nou menm nou kwè chak fwa timoun yo li yon liv, yo jwenn anpil bagay enpòtan pou lespri yo. Li ouvè tout pòt kreyasyon timoun yo».

Yon jenn edisyon pote èd li nan zafè liv jenès an Ayiti

 Edisyon « Porte-Plume » se yon nouvo aktè ki parèt nan lanne 2018. Li te prezante 5 nouvo tit nan liv an foli ane sa. Objektif prensipal li se kore efò ki ap fèt pou ede timoun yo amelyore lekti epi ekriti nan lang franse. Mezon an chwazi entwodui timoun yo nan literati toutpandan yo respekte nivo yo nan vokabilè epi gramè. Yo pibliye 3 liv ki rakonte yon fason ki senp istwa ti gason, otè Antoine de Saint Exupéry te envante nan liv ki rele Le Petit Prince lan.  Gras ak konkou pwofesè fransè ki kolabore ak mezon an,  liv sa yo fasil pou sèvi nan seksyon matènèl ak nan klas primè yo sitou nan aktivite ki envite timoun yo pale oubyen ekri an franse. Fondasyon Toya pa t neglije fè lekti nan liv sa yo pou plizyè gwoup timoun ki te pase anba tant yo a.

Nan lis liv ki fenk soti yo, Edisyon « Porte-Plume » te genyen 2 lòt liv ki soti nan yon konkou nouvèl ak desen yo te òganize ak lekòl Sakre Kè ki nan Tijo. Otè liv sa yo, se elèv 12 rive 15 lane ki loreya nan konkou a.  Chak liv yo gen 3 nouvèl ak desen ki te plis chame manm jiri a. Liv sa yo se yon lòt mwayen mezon an vle akonpaye lekòl yo nan efò y ap fè pou timoun yo vin pi maton nan ekri franse. 

Literati jenès an Ayiti tankou yon gwo jaden ki mande anpil kout pikwa toujou. Pwofesè, elèv, otè, editè ak paran, tout gen fason pa yo yo ka kolabore. Chak ane Liv an foli rasanble yo tout nan yon menm espas pou brase lide epi dekouvri tout travay ki vize yon pi bon devlopman pou timoun an Ayiti.

Journaliste à Ayibopost. Je m'intéresse à la politique et à la culture.

Comments

Leave a reply

Votre adresse e-mail ne sera pas publiée. Les champs obligatoires sont indiqués avec *